Het is geen geheim dat de Amerikanen hun feestdagen nogal serieus nemen. Van de overdadige Thanksgivingdiners tot het vuurwerk op Onafhankelijkheidsdag: al deze tradities worden in Amerika niet alleen omarmd, maar steeds verder uitgebreid. En de griezeligste feestdag van het jaar vormt daarop geen uitzondering: Halloween!
Zowel kinderen als volwassenen kijken elk jaar reikhalzend uit naar 31 oktober. Dan is het eindelijk weer Halloween. Griezelfilms, spookhuizen, hayrides, maisdoolhoven, appelhappen, pompoenen uitsnijden, heerlijk snoep, verkleedfeestjes en natuurlijk _trick-or-_treating: op Halloween wordt alles uit de kast gehaald en gaan mensen helemaal los met grappig-griezelige spullen. En dat mag wat kosten; het is een van de duurste feestdagen van het jaar! Wist je bijvoorbeeld dat rondom Halloween in Amerika een kwart van de jaarhoeveelheid snoep wordt verkocht? Over suikerbom gesproken!
Maar wat is Halloween eigenlijk precies en waar komt het vandaan? Goede vraag!
Eeuwenoude traditie
Halloween stamt uit de tijd van de Kelten, een volk dat 2000 jaar geleden leefde in het gebied dat nu Ierland, het Verenigd Koninkrijk en Noord-Frankrijk is. Elk jaar op 1 november vierden de Kelten het begin van hun nieuwe jaar met het traditionele feest Samhain.
Deze dag markeerde het eind van de zomer en de oogst, en het begin van de donkere, koude winter – een jaargetijde dat vaak werd geassocieerd met de dood. De Kelten geloofden dat in de nacht voor het begin van het nieuwe jaar de grens tussen de wereld van de levenden en die van de doden vervaagde. Met andere woorden: in de nacht van 31 oktober op 1 november kwamen de doden tot leven.
Maar ze zorgden niet alleen voor problemen en schade aan gewassen: volgens de Kelten hielpen de bovenaardse geesten hun priesters de toekomst te voorspellen. Die voorspellingen waren in de lange, donkere winters een belangrijke bron van troost en hulp – de Kelten waren als volk immers volledig afhankelijk van de grillen van Moeder Natuur.
Voor deze gelegenheid bouwden de Keltische priesters daarom enorme vreugdevuren, waar de mensen gewassen en dieren offerden aan hun goden. Tijdens de viering droegen de Kelten kostuums gemaakt van dierenhoofden en -huiden en voorspelden ze elkaars toekomst. Na afloop stak iedereen een fakkel in het vreugdevuur om een beetje van het heilige vuur mee naar huis te nemen. Hier staken ze dan hun eigen haard mee aan, in de hoop dat de goden ze de komende lange, donkere winter zouden beschermen.
Allerheiligen
Tegen de 9e eeuw had het christendom de Keltische gebieden bereikt, waar het zich langzaam vermengde met de oudere Keltische tradities en deze uiteindelijk verving. Rond het jaar 1000 n.Chr. riep de kerk 1 november uit tot Allerheiligen, de dag waarop de doden werden herdacht. Allerheiligen leek wel wat op het Keltische Samhain: beide werden gevierd met grote vreugdevuren, optochten en kostuums (vooral van heiligen, engelen en duivels).
Allerheiligen werd ook wel All-hallows of All-hallowmas genoemd, naar het Middel-Engelse Alholowmesse. En de avond ervoor werd All-Hallows Eve genoemd, wat uiteindelijk werd verbasterd tot Halloween.
Halloween komt naar Amerika
In de loop der tijd waaide Halloween over naar het koloniale New England, waar de feestelijkheden vanwege het strenge protestantse geloof wel veel beperkter waren. In de begindagen van Amerika werd Halloween vooral in Maryland en de zuidelijke kolonies gevierd. Een belangrijk onderdeel van het feest waren de play parties: openbare bijeenkomsten waarop de oogst werd gevierd en waar mensen elkaar in de vorm van zang en dans verhalen over de doden vertelden.
Ook werden tijdens deze koloniale Halloweenvieringen spookverhalen verteld en werd kattenkwaad uitgehaald. Maar hoewel najaarsfeesten in deze tijd heel populair waren, werd Halloween zoals wij dat nu kennen, als griezelfeest, pas populair in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen Amerika er veel nieuwe immigranten bij kreeg.
**Trick-or-**Treat
Geïnspireerd door Ierse en Engelse immigranten begonnen de Amerikanen zich te verkleden en huis-aan-huis om eten en geld te vragen – wat we tegenwoordig ‘trick-or-treat’ noemen.
Tegen eind 19e eeuw waren de Amerikanen het erover eens dat Halloween niet langer om geesten, kattenkwaad en ‘hekserij’ moest draaien maar een gezellig samenzijn van buren en gemeenschappen moest worden. Voortaan was Halloween een feestdag voor kinderen en volwassenen, met spelletjes, lekker eten en feestelijke kostuums. Gezinnen werd door de leiders van hun gemeenschap gevraagd om ‘groteske’ of ‘angstaanjagende’ dingen uit hun Halloweenviering te verwijderen. Zo waren tegen het begin van de 20e eeuw vrijwel alle elementen van geloof en bijgeloof uit de feestdag verdwenen.
Halloweenvieringen
We maken even een sprongetje naar de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw. Halloween was in Amerika intussen een seculiere feestdag geworden, met optochten en dorpsfeesten als belangrijkste ingrediënten. In de jaren ’50 zorgde de babyboom voor extra veel kinderen, waardoor Halloween in die tijd vooral een kinderfeest werd. Trick-or-treating was een populaire, leuke manier voor buren en vrienden om feest te vieren en tegelijkertijd elkaars kleintjes een beetje in de gaten te houden.
Vandaag de dag is trick-or-treating in Amerika nog steeds een van de populairste manieren om Halloween te vieren. Amerikanen geven jaarlijks ongeveer 6 miljard dollar uit aan Halloween. Daarmee is het de op één na belangrijkste commerciële feestdag in het land – alleen kerst wordt nog grootser gevierd.
Natuurlijk kun je ook Halloween vieren zonder huis-aan-huis snoep te verzamelen. Wat dacht je bijvoorbeeld van een verkleedfeest? Halloweenfeesten worden steeds populairder onder volwassenen. Vrienden, collega’s en buren komen samen en vieren een feest waarin niet alleen plaats is voor de klassieke Halloweentradities, maar ook voor nieuwe eigen tradities.
Halloween****kostuums
Zo, nu weet je alles over de geschiedenis van Halloween in Amerika. Maar de belangrijkste vraag is: hoe moet je het vieren? Verkleden moet sowieso. Zo laat je zien dat je de tradities van de feestdag in ere houdt. En het is een leuke manier om je creativiteit te tonen!
Een idee voor een Halloweenkostuum heb je zó gevonden. Je kunt je als alles verkleden: van dier tot etenswaar, van bezienswaardigheid tot beroemdheid, van tekenfilmfiguur tot schrijver en van levenloos voorwerp tot woordspeling. Het maakt niet uit als wat je je verkleedt; het gaat om de tijd en moeite die je in je kostuum steekt. Vergeet, als je naar een Halloweenfeest gaat, vooral niet te checken of er een thema is! Op een themafeest is het de bedoeling dat de gasten binnen een specifiek thema hun creativiteit de vrije loop laten. Zo draagt iedereen bij aan een leuk Halloweenfeest met een samenhangend concept. Op een Super Mario-themafeest kunnen de gasten zich bijvoorbeeld verkleden als de verschillende personages in het spel, voor een Harry Potter-feest kan iedereen kiezen bij welke afdeling van Hogwarts hij of zij wil horen, en ga zo maar door.
Hoe je je Amerikaanse Halloween ook gaat vieren, hou het veilig, maak vrienden en geniet! O ja, en eet vooral snoep. Heel veel snoep.